Vì sao phớt máy bơm thường hỏng sớm? Nguyên nhân và cách kéo dài tuổi thọ

Vì sao phớt máy bơm thường hỏng sớm? Nguyên nhân và cách kéo dài tuổi thọ

Phớt máy bơm là một linh kiện tuy nhỏ nhưng giữ vai trò tối quan trọng trong hoạt động của máy bơm nước, bơm dầu, hoặc các loại bơm công nghiệp. Chức năng chính của phớt là ngăn không cho chất lỏng rò rỉ ra bên ngoài tại điểm tiếp xúc giữa trục quay và thân bơm. Tuy nhiên, trong thực tế sử dụng, rất nhiều người gặp phải tình trạng phớt hỏng chỉ sau vài tuần đến vài tháng, gây gián đoạn hoạt động và tốn kém chi phí thay thế.

Vậy điều gì khiến phớt máy bơm nhanh hỏng? Có cách nào để nâng cao độ bền cho bộ phận này không? Bài viết này sẽ đi sâu phân tích các nguyên nhân phổ biến và đưa ra giải pháp thực tiễn.

1. Môi trường làm việc quá khắc nghiệt

Một trong những lý do chính khiến phớt bơm hỏng nhanh là do phải hoạt động trong điều kiện không phù hợp với cấu tạo của nó. Ví dụ, nếu sử dụng phớt tiêu chuẩn trong môi trường có chứa hóa chất ăn mòn hoặc nhiệt độ quá cao, vật liệu làm phớt sẽ nhanh chóng bị lão hóa, nứt hoặc mài mòn.

Giải pháp:

• Xác định chính xác loại chất lỏng được bơm (axit, kiềm, nước biển, dầu nóng…).
• Lựa chọn loại phớt có vật liệu tương ứng như Viton, EPDM, silicon carbide hoặc tungsten carbide.
• Trong môi trường đặc biệt (hóa chất mạnh, chất ăn mòn), nên sử dụng phớt cơ khí chuyên dụng.

2. Chạy khô máy bơm

Một trong những nguyên nhân gây hỏng phớt nhanh chóng là tình trạng chạy khô – tức máy bơm hoạt động mà không có chất lỏng bên trong. Khi không có chất bôi trơn, hai mặt phớt sẽ cọ xát trực tiếp với nhau, tạo nhiệt độ rất cao và phá hủy bề mặt chỉ sau vài phút.

Cách phòng tránh:

• Luôn đảm bảo bơm được mồi đầy đủ trước khi khởi động.
• Trang bị cảm biến chống chạy khô hoặc công tắc mức nước.
• Thiết lập quy trình kiểm tra máy trước khi vận hành.

3. Phớt không phù hợp với áp lực vận hành

Mỗi loại phớt đều có giới hạn về áp lực. Khi áp suất chất lỏng vượt quá mức chịu đựng của phớt, sẽ dẫn đến hiện tượng rò rỉ hoặc bung vỡ. Đặc biệt ở các hệ thống bơm áp cao, việc chọn sai loại phớt là lỗi nghiêm trọng.

Khuyến nghị:

• Xác định áp lực làm việc tối đa của bơm.
• Chọn phớt có thông số chịu áp lực phù hợp hoặc cao hơn.
• Đối với ứng dụng áp suất thay đổi thất thường, sử dụng hệ thống giảm áp kết hợp.

4. Không bảo trì định kỳ

Rất nhiều đơn vị vận hành hệ thống bơm liên tục mà không có kế hoạch kiểm tra hoặc thay thế phớt định kỳ. Sau một thời gian dài làm việc, dù phớt vẫn chưa rò rỉ, nhưng các linh kiện bên trong như lò xo, gioăng cao su có thể đã xuống cấp, mất độ đàn hồi, gây ra hư hỏng bất ngờ.

Giải pháp thực tiễn:

• Lập kế hoạch kiểm tra cụm phớt mỗi 3–6 tháng/lần.
• Thay mới phớt định kỳ sau 12–18 tháng sử dụng tùy môi trường.
• Ghi chép lịch sử thay phớt để tiện theo dõi.

5. Chất lượng phớt không đảm bảo

Phớt trôi nổi, hàng nhái hoặc tái chế đang được bán khá phổ biến trên thị trường với giá rẻ. Tuy nhiên, các sản phẩm này thường có vật liệu kém chất lượng, sai kích thước tiêu chuẩn hoặc lắp ráp không chính xác. Việc sử dụng các loại phớt như vậy không chỉ gây hỏng hóc nhanh chóng mà còn ảnh hưởng tới toàn bộ hệ thống bơm.

Cần lưu ý:

• Chỉ mua phớt từ đơn vị cung cấp uy tín, có thương hiệu rõ ràng.
• Yêu cầu đầy đủ chứng từ, thông số kỹ thuật.
• Tránh mua hàng không rõ nguồn gốc dù giá thấp.

6. Lắp đặt sai kỹ thuật

Một lỗi phổ biến khác là việc lắp đặt không đúng chuẩn: siết quá chặt, không bôi trơn bề mặt, để bụi bẩn hoặc không căn đồng tâm trục. Tất cả những điều này đều có thể khiến phớt bị hư hại ngay khi bắt đầu vận hành.

Hướng dẫn cơ bản:

• Vệ sinh sạch sẽ trục và buồng phớt trước khi lắp.
• Dùng mỡ bôi trơn phù hợp để hỗ trợ lắp đặt trơn tru.
• Đảm bảo trục quay đồng tâm và không có dao động mạnh.
• Kiểm tra kỹ thứ tự và chiều lắp của từng chi tiết.

7. Không kiểm soát tạp chất trong chất lỏng

Nếu chất lỏng có chứa hạt rắn, cát, cặn hoặc bùn, mặt phớt sẽ nhanh chóng bị mài mòn. Đối với các máy bơm nước giếng khoan, nước sông hoặc bùn loãng, đây là tình trạng thường xuyên xảy ra.

Cách xử lý:

• Trang bị lưới lọc đầu vào hoặc bể lắng trước máy bơm.
• Sử dụng phớt chịu mài mòn tốt (như silicon carbide).
• Tăng tần suất kiểm tra và thay phớt trong môi trường có nhiều hạt rắn.

8. Không theo dõi độ rung và nhiệt độ máy

Khi máy bơm bị rung mạnh hoặc nhiệt độ tăng cao, đó là dấu hiệu cho thấy phớt có thể đang gặp sự cố. Tuy nhiên, nhiều đơn vị không trang bị hệ thống cảnh báo, hoặc bỏ qua những dấu hiệu ban đầu này.

Giải pháp:

• Gắn cảm biến rung hoặc nhiệt độ để cảnh báo tự động.
• Khi thấy máy rung mạnh, kiểm tra đồng tâm trục và phớt ngay lập tức.
• Vận hành thử sau khi lắp phớt mới để phát hiện sớm lỗi kỹ thuật.

Kết luận

Tuổi thọ của phớt bơm không chỉ phụ thuộc vào chất lượng sản phẩm mà còn do cách sử dụng, môi trường và quy trình bảo trì. Để hệ thống máy bơm hoạt động bền bỉ và ổn định, việc chăm sóc bộ phận nhỏ này là điều không thể xem nhẹ. Với những thông tin phân tích ở trên, hy vọng bạn đã nắm rõ các nguyên nhân gây hỏng phớt sớm và có giải pháp phù hợp để khắc phục hiệu quả.

Vui lòng Cick vào đây để xem các loại phớt máy bơm