Phân loại phớt máy bơm theo ứng dụng – Hướng dẫn chọn đúng loại cho từng hệ thống

Phân loại phớt máy bơm theo ứng dụng – Hướng dẫn chọn đúng loại cho từng hệ thống

Trong lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp và sinh hoạt, máy bơm đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển chất lỏng. Tuy nhiên, hiệu quả làm việc của máy bơm phụ thuộc lớn vào khả năng giữ kín của hệ thống, đặc biệt là tại vị trí trục quay – nơi tiếp giáp giữa bộ phận động cơ và buồng chất lỏng. Đó chính là vị trí làm việc của phớt máy bơm – thiết bị nhỏ nhưng có vai trò cực kỳ thiết yếu.

Tùy theo đặc điểm môi chất, áp lực, nhiệt độ, cũng như mục đích sử dụng, phớt bơm được phân chia thành nhiều loại khác nhau. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết và phân loại phớt phù hợp với từng nhu cầu cụ thể, từ đó đưa ra lựa chọn tối ưu, tránh hỏng hóc và kéo dài tuổi thọ cho hệ thống.

1. Phân loại theo cấu tạo: Phớt đơn và phớt kép

Phớt đơn (Single mechanical seal):

Là loại phớt phổ biến nhất, gồm một cặp bề mặt làm kín – thường là một mặt tĩnh và một mặt động. Phớt đơn phù hợp cho các môi trường làm việc cơ bản như nước sạch, nước sinh hoạt, hoặc dầu nhẹ.

Ưu điểm:

• Giá thành rẻ.
• Dễ lắp đặt và thay thế.
• Phù hợp cho hệ thống bơm áp suất thấp và môi chất không độc hại.

Phớt kép (Double mechanical seal):

Gồm hai cặp mặt làm kín, hoạt động đồng thời, thường có buồng đệm nằm giữa hai phớt. Thiết kế này giúp ngăn chất lỏng độc hại, dễ bay hơi hoặc ăn mòn rò rỉ ra ngoài.

Ưu điểm:

• Hiệu quả kín cao hơn.
• Bảo vệ môi trường trong các ứng dụng nguy hiểm.
• Dùng cho áp suất cao, nhiệt độ lớn hoặc chất lỏng dễ cháy nổ.

Ứng dụng: Bơm hóa chất, thực phẩm, dược phẩm, nước thải có hạt…

2. Phân loại theo dạng lò xo: Phớt lò xo đơn, lò xo đa, lò xo sóng

Phớt lò xo đơn:

• Sử dụng một lò xo tròn, nằm ở vị trí trung tâm.
• Thường thấy trong máy bơm nước sinh hoạt, bơm tăng áp nhỏ.

Phớt lò xo đa (đa điểm):

• Gồm nhiều lò xo nhỏ phân bổ đều quanh trục.
• Tăng độ ổn định, phân bố lực ép đều hơn, dùng cho môi trường rung lắc hoặc lệch tâm nhẹ.

Phớt lò xo sóng (bellows seal):

• Thay lò xo bằng ống sóng kim loại hoặc cao su, linh hoạt cao.
• Hoạt động tốt trong môi trường ăn mòn, có nhiều tạp chất.

Lưu ý: Chọn đúng dạng lò xo theo tính chất làm việc giúp nâng cao tuổi thọ phớt và hạn chế rò rỉ.

3. Phân loại theo vật liệu mặt làm kín

Carbon – Ceramic:

• Loại phổ biến cho nước sạch và môi chất không mài mòn.
• Chi phí thấp, dễ gia công.

Silicon Carbide – Silicon Carbide (SiC-SiC):

• Cực kỳ bền với môi trường có cát, bụi hoặc hóa chất nhẹ.
• Khả năng chịu mài mòn cao, dùng trong bơm nước thải, nước giếng khoan.

Tungsten Carbide – Carbon:

• Cứng, chịu áp suất lớn, ứng dụng cho dầu nhớt, dầu nóng hoặc dung môi công nghiệp.

Metal – Metal (kim loại – kim loại):

• Dành cho môi trường đặc biệt: nhiệt độ trên 250°C, áp lực cao.

4. Phân loại theo môi chất sử dụng

Phớt cho nước sạch:

• Sử dụng vật liệu carbon/ceramic và gioăng cao su NBR hoặc EPDM.
• Dễ thay thế, giá thành thấp, phổ biến trong dân dụng.

Phớt cho dầu:

• Cần khả năng chịu nhiệt và chịu dầu cao.
• Gioăng nên làm bằng Viton hoặc FKM.

Phớt cho hóa chất:

• Chất lỏng ăn mòn hoặc có độ pH cao yêu cầu vật liệu đặc biệt như Teflon (PTFE), SiC, Tungsten Carbide.

Phớt cho nước biển:

• Môi trường có muối ăn mòn mạnh.
• Ưu tiên dùng phớt có mặt làm kín bằng SiC và gioăng EPDM hoặc PTFE.

5. Phân loại theo ứng dụng thực tế

Bơm dân dụng:

• Dùng phớt đơn, kích thước tiêu chuẩn.
• Lựa chọn dễ dàng tại các cửa hàng thiết bị điện nước.

Bơm công nghiệp:

• Yêu cầu phớt chịu áp suất, nhiệt độ, hóa chất.
• Nên chọn phớt theo mã kỹ thuật, thông số chi tiết.

Bơm thực phẩm và dược phẩm:

• Phải dùng phớt đạt tiêu chuẩn an toàn (FDA).
• Chất liệu mặt phớt không gây phản ứng với thực phẩm.
• Gioăng không chứa độc tố.

Bơm nước thải và bùn loãng:

• Môi trường nhiều tạp chất, yêu cầu phớt chống mài mòn, có thể tự làm sạch.

6. Một số tiêu chí chọn phớt đúng cách

• Kích thước: Phải trùng khít với đường kính trục và buồng bơm.
• Áp lực: Tối thiểu bằng hoặc cao hơn áp suất làm việc.
• Nhiệt độ: Phù hợp với điều kiện môi trường.
• Chất liệu: Dựa trên tính chất hóa học và tính mài mòn của môi chất.
• Tốc độ trục: Một số phớt không phù hợp với tốc độ quay cao.

7. Sai lầm khi chọn sai phớt và hậu quả

Việc chọn sai loại phớt có thể dẫn đến nhiều vấn đề:

• Rò rỉ chất lỏng: Ảnh hưởng đến an toàn và hiệu quả vận hành.
• Mài mòn trục: Do lực ép không đều hoặc vật liệu không phù hợp.
• Cháy phớt: Khi dùng sai vật liệu trong môi trường có nhiệt độ cao.
• Tốn kém chi phí sửa chữa: Vì không chỉ thay phớt mà có thể phải thay cả trục hoặc toàn bộ cụm bơm.

Kết luận

Hiểu đúng và phân loại chính xác phớt máy bơm không chỉ giúp bạn tối ưu chi phí vận hành mà còn đảm bảo an toàn và nâng cao độ bền cho toàn hệ thống. Trong bối cảnh máy móc ngày càng hiện đại, việc lựa chọn loại phớt phù hợp là bước không thể thiếu trong quy trình kỹ thuật chuyên nghiệp. Nếu bạn còn phân vân về loại phớt cần dùng, hãy tham khảo ý kiến từ nhà cung cấp có kinh nghiệm hoặc kỹ sư bảo trì – đừng để sai lầm nhỏ gây ra hậu quả lớn.

Vui lòng Cick vào đây để xem các loại phớt máy bơm