Làm thế nào để tăng tuổi thọ phớt bơm?

Bài 19: Làm thế nào để tăng tuổi thọ phớt bơm? – 10 nguyên tắc vàng trong vận hành và bảo trì

Trong bất kỳ hệ thống bơm công nghiệp hay dân dụng nào, phớt bơm đóng vai trò giữ kín trục quay, giúp ngăn không cho chất lỏng rò rỉ ra ngoài. Tuy nhỏ gọn nhưng chi tiết này lại ảnh hưởng lớn đến độ bền và hiệu quả làm việc của toàn bộ máy bơm. Rất nhiều trường hợp thiết bị hỏng hóc chỉ vì phớt bị rò, mòn hoặc nứt vỡ quá sớm.

Vậy có cách nào để phớt máy bơm làm việc ổn định và kéo dài tuổi thọ tối đa? Câu trả lời là CÓ, nếu bạn tuân thủ 10 nguyên tắc vàng dưới đây trong quá trình lắp đặt, sử dụng và bảo trì.

1. Lựa chọn đúng loại phớt ngay từ đầu

Không có loại phớt nào “đa năng” cho tất cả ứng dụng. Việc chọn sai loại sẽ làm giảm đáng kể tuổi thọ, thậm chí gây hỏng hóc trong vài ngày đầu sử dụng.

Cần xác định rõ:

• Loại chất lỏng: nước, dầu, hóa chất, bùn…
• Nhiệt độ và áp suất làm việc.
• Tốc độ quay của trục bơm.
• Yêu cầu an toàn: có cần chống cháy, chống ăn mòn?

Hãy tham khảo kỹ thông số kỹ thuật và hỏi ý kiến chuyên gia nếu cần.

2. Đảm bảo trục và buồng bơm sạch trước khi lắp phớt

Bất kỳ hạt bụi, cặn bẩn, mảnh kim loại nhỏ nào cũng có thể làm xước mặt phớt hoặc khiến nó lắp lệch. Đây là nguyên nhân phổ biến khiến phớt nhanh bị hỏng sau khi thay mới.

Gợi ý:

• Vệ sinh kỹ trục bằng vải mềm và dung môi sạch.
• Thổi bụi trong buồng bơm bằng khí nén (nếu có).
• Dùng dầu bôi trơn nhẹ khi lắp phớt vào trục.

3. Tránh để máy bơm chạy khô

Phớt cần một lớp chất lỏng mỏng để làm mát và bôi trơn. Nếu máy chạy khô (không có nước hoặc chất lỏng bên trong), ma sát sẽ tăng lên, sinh nhiệt cao và làm cháy mặt phớt trong vài giây.

Cách phòng tránh:

• Lắp cảm biến mực nước nếu dùng bơm chìm.
• Luôn kiểm tra van đầu vào và đầu ra trước khi khởi động.

4. Kiểm tra độ đồng tâm của trục

Một trục quay không đồng tâm sẽ khiến phớt bị mài lệch, dẫn đến xước bề mặt làm kín và rò rỉ sau thời gian ngắn.

Dấu hiệu nhận biết:

• Máy rung lắc khi chạy.
• Có tiếng va đập nhẹ hoặc âm thanh bất thường.

Kỹ thuật viên cần dùng đồng hồ so để kiểm tra sai lệch và điều chỉnh trước khi lắp phớt.

5. Sử dụng đúng loại gioăng đi kèm

Gioăng cao su đóng vai trò hấp thụ rung động và đảm bảo phớt kín tuyệt đối. Mỗi loại chất lỏng và nhiệt độ cần một loại gioăng phù hợp như NBR, EPDM, FKM, PTFE…

Ví dụ:

• Nước sạch: dùng NBR.
• Hóa chất nhẹ: EPDM hoặc PTFE.
• Dầu nóng, hóa chất mạnh: FKM hoặc Viton.

Không nên dùng lại gioăng cũ hoặc thay sai chất liệu vì sẽ khiến phớt mất tác dụng.

6. Không ép phớt quá chặt hoặc quá lỏng

Lực ép lên phớt phải vừa đủ để tạo ma sát cần thiết nhưng không làm cong vênh hoặc gãy mặt làm kín. Khi lắp đặt, cần dùng lực đều tay và có kinh nghiệm căn chỉnh chính xác.

Nếu lắp quá chặt, phớt sẽ:

• Mòn nhanh do ma sát lớn.
• Gãy vỡ khi nhiệt độ tăng.

Nếu lắp quá lỏng:

• Gây rò rỉ ngay sau vài giờ hoạt động.

7. Kiểm tra định kỳ và vệ sinh phớt

Mặc dù không cần thay phớt thường xuyên, nhưng việc kiểm tra mỗi 1–2 tháng là cần thiết, đặc biệt trong môi trường bụi bẩn hoặc hóa chất.

Cần kiểm tra:

• Có rò rỉ nhỏ không?
• Gioăng còn đàn hồi tốt không?
• Bề mặt trục có bị ăn mòn không?

Vệ sinh bụi bẩn và cặn đọng bằng khăn mềm, tuyệt đối không dùng vật cứng chà xát mặt phớt.

8. Lưu trữ phớt đúng cách khi chưa dùng

Phớt dự phòng cần được bảo quản đúng môi trường để tránh hư hại trước khi sử dụng. Nhiều phớt hỏng ngay cả khi chưa lắp vì lưu trữ sai cách.

Điều kiện bảo quản lý tưởng:

• Nhiệt độ 15–25°C.
• Độ ẩm thấp.
• Tránh ánh sáng mặt trời và nơi có dầu mỡ.

Nên giữ phớt trong bao bì gốc của nhà sản xuất và ghi rõ ngày nhập kho.

9. Sử dụng sản phẩm chính hãng và nguồn gốc rõ ràng

Phớt là linh kiện rất dễ bị làm giả do hình dạng đơn giản và khó phân biệt bằng mắt thường. Phớt giả thường có chất liệu kém, độ chính xác thấp và tuổi thọ rất ngắn.

Tác hại:

• Rò rỉ sớm.
• Mòn trục bơm.
• Tăng chi phí bảo trì.

Hãy mua từ nhà cung cấp uy tín, kiểm tra mã sản phẩm, thương hiệu, tem bảo hành rõ ràng.

10. Huấn luyện nhân sự vận hành đúng kỹ thuật

Dù thiết bị tốt đến đâu, nếu người vận hành không hiểu rõ cách sử dụng và bảo dưỡng, phớt vẫn sẽ nhanh hỏng. Vì vậy, việc đào tạo định kỳ cho đội ngũ kỹ thuật là rất cần thiết.

Nội dung nên đào tạo:

• Nhận biết dấu hiệu hỏng phớt.
• Kỹ thuật tháo lắp đúng chuẩn.
• Cách kiểm tra độ kín và đồng tâm.
• Quy trình kiểm tra định kỳ.

Kết luận

Tuổi thọ của phớt bơm không chỉ phụ thuộc vào chất lượng sản phẩm, mà còn nằm ở cách bạn sử dụng, lắp đặt và bảo dưỡng. Với 10 nguyên tắc vàng trên, bạn hoàn toàn có thể kéo dài thời gian sử dụng phớt từ vài tháng lên tới vài năm, đồng thời đảm bảo hệ thống máy bơm hoạt động ổn định, tiết kiệm chi phí tối đa.

Vui lòng Cick vào đây để xem các loại phớt máy bơm